BH Gas d.o.o.
Privredno društvo za proizvodnju i transport gasa BH-Gas d.o.o. Sarajevo je osnovala Vlada Federacije Bosne i Hercegovine 1997. Godine.
Društvom upravlja osnivač Vlada Federacije Bosne i Hercegovine putem organa Društva koje čine: Skupština, Nadzorni odbor, Odbor za reviziju i Uprava Društva.
Historija djelatnosti transporta gasa u BiH
Širenjem industrije u Sarajevu šezdesetih i sedamdesetih godina, zagađenje zraka višestruko je premašilo dopuštene vrijednosti sa mogućnošću teških posljedica. Usljed visokog stepena zagađenosti vazduha, naročito u zimskom periodu, uzrokovanog:
Nepogodnim geografskim položajem grada
Nepovoljnim klimatskim uslovima
Velikim brojem kotlovnica na ugalj
Velikim brojem individualnih ložišta
kao i povećanim brojem respiratornih oboljenja, na inicijativu gradskih vlasti donesena je odluka da se uvede korištenje prirodnog gasa u Bosni i Hercegovini s ciljem poboljšanja kvalitete zraka.
Prvi potrošač prirodnog gasa bila je Fabrika glinice Birač u Zvorniku koja je započela sa potrošnjom 1979. godine. Iste godine završena je izgradnja gasovoda Zvornik-Sarajevo, te je i Sarajevo priključeno na gasovodnu mrežu. Projekat magistralnog gasovoda od Batajnice do Sarajeva kao i distributivnu mrežu u gradu finansirala je Svjetska banka. Nakon toga, 1983. godine izgrađen je gasovod od Semizovca do Zenice, kako bi Željezara Zenica u svojim pogonima počela koristiti prirodni gas.
Bosna i Hercegovina nema vlastite izvore prirodnog gasa, te se snabdijevanje zasniva na uvozu za sada samo jednim transportnim pravcem iz Republike Srbije preko Turskog toka i jednim izvorom snabdijevanja (ruski gas). Primopredajna stanica za snabdijevanje Bosne i Hercegovine je lokacijski smještena u Karakaju u blizini Zvornika.
MISIJA
Misija BH-Gasa d.o.o. Sarajevo, kao operatora transportnog sistema, je pružanje usluge transporta prirodnog gasa u skladu sa važećim zakonskim okvirom i potrebama tržišta, a sve u cilju da se odgovornim vođenjem i održavanjem transportnog sistema uz primjenu profesionalnih i tehničkih standarda obezbijedi uredna isporuka gasa prema korisnicima i stvore preduslovi za održiv razvoj gasnog tržišta i povećanje sigurnosti snabdijevanja.
VIZIJA
BH-Gas d.o.o. Sarajevo kao strateški energetski subjekt je jasno opredijeljen regionalnoj saradnji i realizaciji novih interkonekcijskih gasovoda.
Kroz zadovoljenje infrastrukturnog standarda, posvećeni smo postizanju cilja da u bliskoj budućnosti korisnici sistema imaju pristup novim tržištima prirodnog gasa, a time i povećanu sigurnost snabdijevanja.
BH-Gas se zalaže za veću upotrebu prirodnog gasa kao tranzicijskog energenta u pravcu ispunjenja postavljenih ciljeva dekarbonizacije u pravnom i ekonomskom okviru u kojem se mogu iskoristiti sve konkurentske prednosti prirodnog gasa u odnosu na ostale raspoložive energente.
STRATEŠKI I OPERATIVNI CILJEVI
SIGURAN I STABILAN GASNI TRANSPORTNI SISTEM: Obezbjeđenje sigurnosti i pouzdanosti transportnog gasnog sistema, te odgovorno i efikasno upravljanje sistemom
RAZVOJ UNUTRAŠNJEG TRŽIŠTA: Razvijanje transportne gasne mreže
REGIONALNA POVEZANOST: Povezivanje sa gasovodnom mrežom susjednih zemalja kroz izgradnju interkonekcijskih gasovoda u kontekstu diverzifikacije pravaca i izvora snabdijevanja.
STRATEŠKI ENERGETSKI SUBJEKAT I PARTNER: Realizacija infrastrukturnih projekata od strateškog interesa u optimalnom roku, uz održivo poslovanje kroz likvidnost i solventnost Društva.
NOVE PRAKSE I TEHNOLOGIJE: Optimizacija poslovanja u skladu sa EU legislativom, te novim tehnologijama i praksama.
Sastav
Prirodni gas je gasna smjesa različitih ugljikovodika od kojih je najveći udio (veći od 92%) metana (CH4). U manjim količinama prisutni su ostali ugljikovodici (etan, propan, butan i primjese težih ugljikovodika) maksimalno 6%, te ugljični dioksid (CO2) i dušik (N2) maximalno 3%, a moguća je i pojava helija. Porijeklo, vrsta i udio tih primjesa u prirodnom gasu ovise o vrsti matičnih stijena, o utjecaju magmatskih, odnosno hidrotermičkih procesa u litosferi i o procesima migracije prirodnog gasa.
Izgaranje prirodnog gasa
Za potpuno sagorijevanje jedinične zapremine (1m3) prirodnog gasa potrebno je približno 2m3 kisika. Prirodni gas sagorijeva bez dima, bez imalo čađi, ne stvara pepeo. Pri sagorijevanju oslobađa veliku količinu energije, a radi neuporedivo manjeg sadržaja zagađujućih materija u produktima sagorijevanja u odnosu na bilo koje drugo fosilno gorivo, prirodni gas je ekološki izrazito prihvatljiv energent.
Osnovne termoenergetske karakteristike
U ovisnosti od njegovog kvaliteta, osnovne termoenergetske karakteristike prirodnog gasa se kreću u sljedećim granicama:
Wobbeov indeks W= 44,6 do 54,0 MJ/m3
Gornja toplotna vrijednost Hg = 30,2 do 47,2 MJ/m3
Donja toplotna vrijednost Hd = 27,2 do 42,5 MJ/m3
Relativna gustoća d= 0,55 do 0,75 kg/ N m3
Temperatura paljenja T= 595 do 640 °C
Naša strategija je razvijanje gasne mreže u Bosni i Hercegovini da bi, svima koji to žele, omogućili upotrebu prirodnog gasa.
ORGANIZACIONA STRUKTURA
Organizaciona struktura BH-Gasa ima elemente formalne organizacione strukture. Kroz formalnu strukturu opisani su i utvrđeni poslovi unutar kompanije (sistematizacija radnih mjesta), formirani su sektori i određen je status zaposlenika u kompaniji, te su donešena pravila i norme ponašanja. Prema elementima organizacione strukture Društva opisana je i prikazana organizaciona struktura društva BH-Gas d.o.o. Sarajevo, prema horizontalnoj i vertikalnoj diferencijaciji. Po pitanju samih službi, isti organizuju i kontrolišu rad svojih uposlenika, i pod kontrolom su rukovodilaca sektora. Organizaciona struktura BH-Gasa ima linijsku, funkcionalnu organizacionu strukturu prema šematskom prikazu na grafu ispod.
Osnovne organizaciono-radne cjeline unutar BH-Gasa su:
Sektor tehničkih poslova,
Sektor za razvoj,
Sektor za informacione i komunikacione tehnologije,
Sektor ekonomsko-finansijskih poslova i
Sektor za pravne, kadrovske i opće poslove.