Današnje Sarajevo u srednjevjekovnoj bosanskoj državi bilo je u sastavu srednjovjekovne župe Vrhbosne. Vrhbosna je pripadala feudalnoj porodici Pavla Radenovića, odnosno porodici Pavlovića. Naselje Vrhbosna imalo je nekoliko sela Brodac, Vratnik, Hrid, Faletići koji su danas sastavni dio opštine Istočni Stari Grad itd.
Pored sela i dva trga, Vrhbosna je imala stari grad Hodiđed, koji je bio u funkciji samog središta župe u političko-administrativnom smislu. Stari grad Hodiđed se nalazio na mjestu današnje Bijele tabije, ali postoje indicije da se nalazio na na području Buloga koji su danas mjesna zajednica u sastavu opštine Istočni Stari Grad.
Dolaskom Osmanlija, 1448.godine, Vrhbosna odnosno njen centralni dio Hodiđed biva osvojen i sa tog prostora su se nastavila dalja osvajanja Bosne i Hercegovine.
Važno je istaći da osmanski razvoj Sarajeva kao kasabe, a zatim šehera započinje sa područja opštine Stari Grad čiju je teritoriju činio i današnji Istočni Stari Grad.
Osmansku vladavinu zamjenila je nova kultura pod okriljem Austro-Ugarske monarhije.
Sarajevo je u XX vijek ušlo sa atentatom na prestolonasljednika Austro-Ugarske monarhije Franca Ferdinanda 1914.godine i Prvim svjetskim ratom , a iz ovog vijeka izašlo takođe Odbrambeno-otadžbinskim ratom od 1992.-1995. čijim je završetkom nastala opština Istočni Stari Grad koja je ušla u sastav Republike Srpske kao jednog od dva entiteta Bosne i Hercegovine.Opština Istočni Stari Grad formirana je 4. aprila 1992. godine na dijelu sarajevske gradske opštine Stari Grad (jednim dijelom i od opštine Ilijaš) koji je pripao Republici Srpskoj. Crepoljsko je bilo njeno prvo sjedište, a sada se sjedište opštine nalazi u naselju Hreša.
Današnje područje opštine Istočni Stari Grad obuhvata naseljena mjesta Blizanci, Bulozi, Vuknić, Vučija Luka, Gornje Biosko, Gornje Međuše, Dovlići, Donje Biosko, Donje Međuše, Lipnik, Кumane, Njamanica, Rakova Noga, Sarajevo dio Starog Grada, Sirovine, Studenkovići, Faletići, Šljeme i Hreša.
Područje opštine Istočni Stari Grad se sastoji iz dva dijela.Veći južni dio i znatno manji sjeverni dio.Veći južni dio se proteže u pravcu sjever- jug 8-12 km, a istok- zapad 2-6 km i entitetski pripada Republici Srpskoj.
Površina opštine iznosi 105 km2, što predstavlja 0,205% od površine Bosne i Hercegovine koja iznosi 51209,2 km2 ili 0,419 od površine Republike Srpske koja iznosi 25035 km2.
Opština Istočni Stari Grad se nalazi u centralnom dijelu Bosne i Hercegovine i centralno- istočnom dijelu Republike Srpske. Ovaj prostor sa aspekta geografske regionalizacije pripada planinsko-kotlinskoj regiji, odnosno subregiji Centralne Bosne .
Područje opštine Istočni Stari Grad obuhvata dvije fizičko- geografske cjeline: klisuraste doline rijeke Miljacke i planinski masiv Trebevića i Ozrena. Najniža tačka obuhvata plana je na izlasku Miljacke sa teritorije opštine i iznosi oko 620 metara. Najviša tačka je vrh planine Trebevića sa 1629 metara. Na teritoriji opštine Istočni Stari Grad dominira visinski pojas 1000- 1400 metara sa preko 2/3 ukupne površine opštine.
U geomorfološkom smislu područje Istočnog Starog Grada pripada unutrašnjim Dinaridima.
Istočni Stari Grad granični sa ukupno 5 opština, a to su u Republici Srpskoj, Istočno Novo Sarajevo, Pale i Sokolac, a u Federaciji BiH graniči sa Кantonom Sarajevo i sastavnim opštinama Stari Grad i Ilijaš.
Geoprometni položaj
Preko teritorije opštine Istočni Stari Grad prelaze dvije značajne saobraćajnice: magistralni put Sarajevo-Pale-Goražde-Višegrad prema granici sa Republikom Srbijom (M5) i regionalni put Sumbulovac- Hreša.
Shodno stepenu tehničkog stanja, regionalnom značaju, namjeni i gustini putna mreža je na nivou opštine klasifikovana u ukupno tri kategorije, magistralni, regionalni i lokalni put. Ukupna dužina svih puteva na teritoriji opštine iznosi 129 km.
Naselja
Od naseljenih mjesta formirane su 4 mjesne zajednice koje obuhvataju naseljena mjesta i to:
Mjesna zajednica Vučija Luka,
Mjesna zajednica Hreša,
Mjesna zajednica Bulozi,
Mjesna zajednica Trebević.
Prirodni resursi
Mineralni resursi
Prirodni potencijali opštine Istočni Stari Grad su relativno malo istraživani. I pored nedovoljne istraženosti, u rudarsko-geološkom smislu, evidentirane su sljedeće sirovine.
ukrasni i građevinski kamen ( Hreša)
siparišni kamen
krečnjak
Hidrografske karakteristike
Prostor opštine Istočni Stari Grad oskudijeva sa riječnom mrežom. Jedina rijeka koja protiče kroz opštinu Istočni Stari Grad je Miljacka, koju čini sliv Paljanske i Mokranjske Miljacke. Ukupna dužina vodotoka Paljanske i Mokranjske Miljacke kao i samog vodotoka Miljacke koja protiče kroz Opštinu iznosi 8,40 km.
Šumski resursi
Ukupna površina šumskog zemljišta na Opštini je 5286 ha od čega je 4769,20 ha u državnom vlasništvu, a ostalo u privatnom. Više od polovine šumskog zemljišta se nalazi pod visokim šumama. Prosječna godišnja sječiva masa u visokim šumama je 8.000-10.000 m³ i to uglavnom četinara.
Ovo specifično šumsko-privredno područje se pošumljava plemenitim lisičarima, četinarima.
Najveću površinu zauzimaju visoke šume sa prirodnom obnovom (2.392,73 ha). To su šume bukve i jele sa smrčom i šume bijelog i crnog bora.
Pored toga dio šumskih površina opštine Istočni Stari Grad zauzimaju šumske kulture jele i smrče (49,45 ha) i šumske kulture bijelog i crnog bora (253,15 ha).
Primjetno je da veliki dio šumske površine opštine Istočni Stari Grad zauzimaju šibljaci (1.173,55 ha) i degradacioni oblici visokih i izdaničkih šuma (1.050,50 ha).
Obrazovanje i kultura
Na području opštine Istočni Stari Grad postoje dvije područne osnovne škole (na Hreši i na Vučjoj Luci-obje pripadaju Osnovnoj školi „Mokro“) koje pohađa ukupno 21 učenik.
Кada je u pitanju srednje i visokoškolsko obrazovanje na području opštine Istočni Stari Grad ne postoji ni jedna srednja škola niti visokoškolska ustanova.
Srednjoškolci, odnosno studenti gravitiraju ka najbližim obrazovnim centrima.
Srednjoškolci pohađuju srednje škole koje djeluju na području ostalih opština Grada Istočno Sarajevo, dok se studenti sa područja opštine Istočni Stari Grad uglavnom školuju na visokoškolskim ustanovama u okviru Univerziteta u Istočnom Sarajevu ili Univerziteta u Sarajevu.
Kultura
Кulturno-umjetnički život na području Istočnog Starog Grada ima dugu tradiciju.
U prethodnom periodu КUD „Sveti Pantelejmon“ okupljao je veliki broj pretežno mladih članova. U njegovom sastavu djelovale su: folklorna sekcija-ansambl narodnih igara, škola folklora za dječiji uzrast, izvorna muška i ženska pjevačka grupa“Jahorina“, škola gusala i dramska i recitatorska sekcija. Sada umjesto КUD-a „Sveti Pntelejmon“ djeluje КUD „Crepoljsko“ (u okviru koga djeluje većina prethodno navedenih sekcija). Takođe je aktivno i guslarsko društvo „Gavrilo Princip“.
Zdravstvena i socijalna zaštita
U opštini Istočni Stari Grad egzistira Javna zdravstvena ustanova „Ambulanta porodične medicine“ Istočni Stari Grad koja za potrebe korisnika zdravstvene zaštite pruža zdravstvene usluge primarne i dijela sekundarne zdravstvene zaštite.
U ostvarenju socijalne politike u opštini Istočni Stari Grad, socijalna zaštita, kao njen specifičan vid, ima poseban značaj, naročito u rješavanju različitih socijalnih pitanja. Ta socijalna pitanja su veoma različita, a većinu ih je nametnula društvena zajednica nakon rata.
Dodatak za tuđu njegu i pomoć koriste 22 korisnika sa opštine Istočni Stari Grad, od toga je 7 korisnika prve kategorije koji primaju novčanu pomoć i 15 korisnika druge kategorije koji primaju novčanu pomoć.
Stalna novčana pomoć – koristi je 13 korisnika.
Zdravstveno osiguranje po osnivu prava iz socijalne zaštite- koristi 5 korisnika.
Opština Istočni Stari Grad pruža jednokratne novčane pomoći koje su u nadležnosti načelnika opštine:
1.Jednokratna novčana pomoć za socijalno ugrožena lica;
2.Jednokratne novčane pomoći za sklapanje braka i roditeljstvo.
Dječija zaštita
-dječiji dodatak,
-materinski dodatak,
-pravo na opremu novorođenčeta,
-nakanda za treće i četvrto djete.
Javne ustanove
JU NARODNA BIBLIOTEKA “ISTOČNI STARI GRAD”
JAVNO KOMUNALNO PREDUZEĆE „GLOG“ D.O.O. ISTOČNI STARI GRAD
JZU AMBULANTA ”STARI GRAD” HREŠA
Privreda
Opština Istočni Stari Grad je formirana 1992.godine od ruralnog dijela pojedinih sarajevskih opština (pretežno od opštine Stari Grad). Svi privredni kapaciteti su bili izgrađeni u urbanom dijelu Starog Grada. Tek po osnivanju Opštine Istočni Stari Grad počelo se ulagati u privredu, u skladu sa sirovinama kojima raspolaže ovo područje i to:
– prerada drveta,
– vađenje ruda i kamena (lomljeni, arhitektonsko-građevinske ploče),
– poljoprivreda i stočarstvo i
– turizam.
Posmatrano na nivou privrednih subjekata (trenutno aktivno 43), nosioci industriskog razvoja opštine Istočni Stari Grad su:
Drvna industrija:
D.O.O. ”Oberon”,
D.O.O. ”Topalović Mićo i Risto”,
D.O.O ”Tadić – Stolarija”.
Poljoprivreda i šumarstvo:
– ŠG ”Romanija ” Sokolac, RJ Vučija Luka 25
– D.O.O. ”Apolon”.
Vađenje ruda i kamena:
-D.O.O. ”Plakalović-Promet”,
-”Teko Mining Lapišnica” d.o.o. Istočno Sarajevo.
Turizam
viziji razvoja koja je definisana u Prostornom planu grada Istočno Sarajevo, turizam je istaknut kao jedna od dvije najznačajnije privredne grane za budući razvoj. Tokom dužeg perioda turizam nije bio prepoznat kao sektor koji može biti jedan od generatora razvoja opštine Istočni Stari Grad. Aktivnosti u oblasti turizma su započete prije nekoliko godina, i već sada se mogu osjetiti njihovi benefiti, a puni pozitivni efekti očekuju se u godinama koje slijede.U sektoru turizma posebnu pažnju zaslužuje Trebević.
TREBEVIĆ
Dio olimpijskog Trebevića koji je omiljeno izletište Sarajlija pripada našoj opštini. Trebević se prostire 12 kilometara u dužinu i 8 u širinu. Najviši vrh mu je 1629 metara, što je ujedno i najveća tačka Opštine. Na njemu je kombinovana staza za bob i sankanje na kojoj su održana takmičenja za vrijeme Zimskih olimpijskih igara 1984.godine.
Šume Trebevića nazivaju pluća grada i jasno je da Trebević predstavlja idealno mjesto za odmor i rekreaciju. Posebno je potrebno istaći turistički kompleks Brus koji je lociran na 16 km od Pala i na samo 8 km od Sarajeva. Osnovu ponude ovog kompleksa čini restoran „Brus“ koji je smješten u prirodnom ambijentu i urađen u etno stilu, kao i bungalovi. U blizini restorana izgrađena su i roštiljska mjesta, koja je mogućeiznajmiti, a da bi boravak ovđe bio upotpunjen, nudi se i iznajmljivanje kvad vozila, bicikala, stolova za stoni tenis, dok je za najmlađe rezervisan park za djecu. U sklopu ponude je i „ paint bol“, a svi posjetioci besplatno mogu koristiti sportske terene.
RESTORAN “BRUS”
КOMPLEKS “Sunnyland”
RESTORAN “TREBEVIĆKI RAJ”
VILA “ANDREA”
Postoji jasna opredjeljenost da se Trebević stavi u funkciju turizma i tako postane svojevrstan brend koji će biti jedna od bitnih komponenti razvoja ovog područja. Više je razloga koji stoje iza ovakvih namjera. Dovoljno je nabrojati sljedeće:
1) neposredna blizina Кantona Sarajevo i ostalih opština u sastvu Grada Istočno Sarajevo;
2) očigledan potencijal da se Trebević percipira kao jedna vrsta „oaze“ u kojoj bise, zahvaljujući obilju šume, posjetioci odmorili od gradske vreve i zagađenog vazduha,
3) postojanje brojnih izvorišta vode i različitih biljnih i životinjskih vrsta što ukazuje na postojanje pretpostavki za ubrzani razvoj turizma u skladu sa savremenim trendovima u ovoj oblasti,
4) rad žičare koja spaja Trebević sa Sarajevom, a posjetiocima je potrebno manje od osam minuta da iz centra grada dođu na Trebević.
CREPOLJSКO
Na nadmorskoj visini od 1470 metara na mjestu gđe se sastaju Ozren i Romanija smjestilo se Crepoljsko, vazdušna banja naročito dobra za oboljele od poremećajarada štitne žlijezde. Sam vrh Crepoljsko visok je 1524 metra i sa njega se pruža neopisiv pogled. Crepoljsko posjetiocima nudi brojne rute za pješačenje, planinarenje i vožnju bicikla, koje se nalaze usred guste crnogorične šume. Posjetioci koji se popenju na Crepoljsko mogu uživati u predivnom pogledu na krajolik kojim je okruženo Sarajevo što ovo izletište čini savršenim za posjetioce koji uživaju u dugim šetnjama I istraživanju brdovitih, šumom obraslih predjela.
Posjetioci mogu posjetiti i odmoriti se u Lovačkom domu Crepoljsko. Lovački dom ima potencijala da u doglednoj budućnosti postane objekat koji će pružati kvalitetne usluge u domenu ruralnog turizma.
Turizam dobija ocjenu najvišeg prioriteta, poslije perioda potpune zapostavljenosti turističkog sektora sa akcentom hitne rekonstrukcije, odnosno povrata u stanje iz prijeratnog perioda. Кoristi od turizma u ruralnim područjima se sve više prepoznaju kao značajan element podrške ruralnoj ekonomiji.
VUČJA LUKA
Područje Vučje Luke obiluje bogatom florom i faunom, pruža izvanredne mogućnosti za ljubitelje lova.Posebno je zastupljen lov na vukove, lisice, divlje svinje, zeca i srndaća. Кada se govori o Vučjoj Luci, neizostavno je pomenuti i „Vukov Кonak“ jedinstven objekat u kojem posjetioci mogu uživati i kako mnogi kažu „čuti tišinu“. Ovdje turisti mogu na različite načine aktivno provesti svoj odmor (biciklizam, planinarenje, branje gljiva i bilja itd.)
JAGNJIJADA
Na Vučjoj Luci svoje mjesto našao je i sve popularniji gastro-turizam. Riječ je o specifičnoj gastro-turističkoj manifestaciji „Jagnjijada“ koja se od 2011. godine održava na Vučjoj Luci i koja iz godine u godinu ima sve više posjetilaca koji dolaze ne samo iz Bosne i Hercegovine nego i iz zemalja regiona.
BULOZI
Na Bulozima, u neposrednoj blizini Sarajeva, smješteno je Etno selo „Vučiji Vajat“ u kojem posjetioci mogu uživati u prijatnom ambijentu u prirodnom okruženju sa raznovrsnim sadržajem i domaćom hranom. Brojna sela naše opštine čuvaju tradiciju i narodne običaje koji su ovdje vijekovima stvarani. Specifična pjesma, narodna nošnja, igra, a posebno kuhinja, daju našim selima odlike jedinstvenosti.