Osnova Golubačke tvrđave prilagođena je konfiguraciji terena i čine je 9 kula koje povezuju bedemi, i Palata. Na osnovu arhitekture i vremena gradnje uočava se osnovna podela utvrđenja na dva dela: Unutrašnje, sa najvišom Don-žon ili branič kulom, poznatom kao Šešir kula, i Spoljno, koje je u vreme ratova bilo prvo na udaru. Unutrašnje utvrđenje, odnosno njegov Gornji grad je po vremenu izgradnje najstariji, dok se narednim fazama i vremenu vladavine despota Stefana Lazarevića pripisuje izgradnja Palate sa kulom koja je brani, i sistem kula i bedema spoljnog utvrđenja. Ulaz u Tvrđavu bio je sa zapadne strane kroz Glavnu kapiju, koja je imala drveni most iznad jarka ispunjenog vodom. Tvrđava je nastala u vreme korišćenja hladnog oružja, ali je tokom osmanske vladavine izgrađena topovska kula za odbranu pristaništa i dozidane su obzide na kulama Spoljnog utvrđenja. Obzide su služile kao ojačanja i radi lakšeg rikošetiranja đuladi, jer je od XV veka u upotrebi vatreno oružje te je bilo neophodno prilagoditi arhitekturu novom načinu ratovanja.

Tokom tridesetih godina 20. veka kroz Tvrđavu je probijen magistralni put kojim su oštećene obe kapije utvrđenja. Tek 70-ih godina istog veka utvrđenje je ušlo u sferu interesovanja naših istraživača, što je bilo podstaknuto izgradnjom hidroelektrane ,,Đerdap I”. Istraživački radovi vršeni su u više navrata, a izvedeni su i konzervatorsko restauratorski radovi pod nadzorom Republičkog zavoda za zaštitu spomenika kulture.

Golubačka Tvrđava, kao kulturno dobro od izuzetnog značaja, pripada i Rezervatu prirode Tvrđava Golubački grad, prostoru koji predstavlja ulaz Đerdapsku klisuru i ujedno ulazni punkt u Nacionalni park Đerdap. Republika Srbija je ovaj prostor 2011. godine proglasila Turisitičkim prostorom „Tvrđava Golubački grad“ koji je, zahvaljujući Projektu „Revitalizacija Golubačke tvrđave“ finansiranom iz IPA Fondova za 2011. i 2016. godinu, infrastrukturno opremljen, dok je sama Tvrđava rekonstruisana.