Užice

O gradu

Tara

Mokra Gora

Aktivni odmor

Selo uske pruge

Selo grnčarije

Prema ostacima materijalne kulture, užički kraj bio je naseljen u praistorijsko doba. Nalazišta neolitskog perioda otkrivena su na velikom broju lokaliteta (pećina Megara, u južnom delu sela Stapari, Potpećka pećina u selu Potpeć). Krajem XII veka Užice sa okolinom ulazi u sastav Nemanjine srednjovekovne feudalne države, što potvrđuje i povelja manastira Studenice iz 1196. godine.

uzice (54)

Stari Grad

Ostaci Užičkog grada leže na stenovitom grebenu, koji gotovo pregrađuje korito Đetinje na mestu gde ona ističe iz klisure i utiče u pitomu kotlinu. Utvrđenje je podignuto na visokom, relativno nepristupačnom, grebenu koje sa tri strane okružuje reka Đetinja. Prema zapadu, jugu i istoku okomite litice, visoke i do 50 m, kao jaki prirodni bedemi spuštaju se do reke.

Prilaz gradu bio je moguć samo sa severa, sa sedla prema susednom visu, ali i tu su vertikalne strane branile prilaz najvišem delu utvrđenja, čineći ga neosvojivim. Iz utvrđenja se mogla nadzirati i braniti saobraćajnica koja je povezivala Bosnu sa Srbijom. Položaj grada vekovima je izazivao divljenje putnika i namernika koji su prolazili pokraj njegovih bedema.

Prvi pouzdani istorijski izvori o užičkoj tvrđavi potiču iz sredine 14. veka. Tada je bila u posedu vlastelinske porodice Vojinović, a od 1366-1373. godine pripadala je Nikoli Altomanoviću. Dubrovački istoričar Mavro Orbini pominje Užice opisujući događaje koji se tiču sukoba kneza Lazara i kralja Tvrtka sa Nikolom Altomanovićem, koji je tada uhvaćen, zarobljen i oslepljen u tvrđavi, leta 1373.
Geografski položaj i njen strateški značaj uticali su na izgled tvrđave. Ona je u gornjem delu imala polukružnu kulu, u srednjem delu objekte za smeštaj vojnih posada, opreme i hrane, a u donjem tzv. Vodenom kulom bila je povezana sa rekom.Tvrđava je više puta rušena i ponovo utvrđivana. Značajna dograđivanja i utvrđivanja obavljena su 1478. godine, zatim u vreme austro – turskih ratova 1688. godine i 1737-1839 godine i na kraju, u vreme Prvog i kratko vreme posle Drugog srpskog ustanka, 1813-1819 godine. Konačno je kao vojni objekat onesposobljena i porušena u januaru 1863. godine, u vreme proterivanja Turaka iz grada.

Zahvaljujući arheološkim istraživanja, delimičnom rekonstrukcijom i konzervacijom Zavoda za zaštitu spomenika kulture iz Kraljeva i Narodnog muzeja iz Užica od 1973-1984. godine zaustavljeno je obrušavanje i nestajanje grada koje je trajalo više od jednog veka.

Dobri bog Tar izabra ovu lepoticu među planinama da na njoj proživi svoj božanski život. Ona ga nesebično prihvati i darova mu svu svoju neprocenjivu lepotu. U znak zahvalnosti Tar joj ostavi svoje božansko ime i učini je posebnom, boginjom među planinama.

tara (38)

Iako je na Tari čovek prisutan vekovima, priroda je ovde očuvana u celosti. Sklad ekonomije i ekologije najvažniji je preduslov razvoja, kako prirode i kulturno-istorijskih vrednosti tako i sela u okviru Nacionalnog parka Tara.

Mokra Gora se prostire u najzapadnijem delu opštine Užice, između jugoistočnih padina Tare i severozapadnih padina Zlatibora, u mokrogorsko-rzavskoj udolini. Pripada grupi planinskih zlatiborskih sela razbijenog tipa starovlaške vrste, gde su kuće raštrkane po brdima i planinskim kosama. Zahvata prostor od 10.713 hektara, a srednja nadmorska visina ovog područja je 1000 metara. U selu živi oko 1000 stanovnika u 500 domaćinstava, koji se pretežno bave poljoprivredom.

Povoljan geografski položaj došao je najviše do izražaja otvaranjem pruge uskog koloseka koja je povezivala Beograd-Čačak-Užice-Višegrad-Sarajevo, čiji je deo prolazio kroz Mokru Goru. Nakon ukidanja pruge put je asfaltiran i drumski saobraćaj preuzima prevoz robe i putnika u oba pravca, odnosno prema Užicu koje je udaljeno 45 km i Višegradu koji je udaljen 15 km.

Magistralni put Beograd-Sarajevo prolazi kroz selo, što omogućava laku pristupačnost i dobru saobraćajnu povezanost Mokre Gore kao turističke destinacije.

Turističko geografski položaj Mokre Gore najpovoljniji je u odnosu na afirmisane turističke centre, koji se nalaze u njenoj neposrednoj blizini: Zlatibor, Tara, Perućac.

MOGUĆNOSTI: Pešačenje i planinarenje, Biciklizam, Lov, Ribolov, Skijanje i sankanje, Nacionalni park Tara, Park prirode Šargan – Mokra Gora,Kanjon reke Đetinje.

uzice (117)

Već na trećem kilometru od centra grada Užica počinje živopisna klisura reke Đetinje koja u svom centralnom delu gradi atraktivan kanjon, proglašen Predelom izuzetnih odlika i označen kao prirodno dobro od velikog značaja. U biološkom i biogeografskom smislu, reč je o prostoru sa nizom ekoloških specifičnosti.Na širem području Kanjona reke Đetinje nalazi se i bogato spomeničko nasleđe, kao i prostor jedinstvene lepote: Plaža ispod Starog grada i Rajski otoci.

Ni manjeg prostora, ni više zanimljivosti i lepote. Na sredokraći puta između Užica i Požege nekoliko pitomih sela u ravnici i pobrđu oko Đetinje, naslonjenih jedno na drugo, a u njima jedinstvena grnčarija, najlepša srpska avlija, pećina sa najvećim ulazom na Balkanu, najviše ribnjaka na jednoj rečici, najbolji trubači celog kraja… I svuda lepe kuće i dobri domaćini, već navikli da domaćinski ugoste i našeg i stranog turistu.

Reč je, naravno, o Zlakusi, selu grnčarije, i susednim selima Potpeću, Krvavcima, Potočanju. Prostoru vrednih ljudi i bogate tradicije, rodnih njiva, krupne stoke i sočnih plodova, rumene prasetine i ukusnog kupusa iz zemljanog lonca, proje mlevene na potočari, belog mrsa i zdrave pastrmke. Svega što vredne domaćice pred svoje goste, ljubitelje odmora na selu, nesebično iznose.
Gotovo da nema zanata u Srbiji koji je tako dugo opstao i nepromenjen novu mladost doživeo kao izrada grnčarije u Zlakusi. Ovde se na jedinstven način, od posebnih materijala (gline i kalcita) već tri veka ručno izrađuju zemljani lonci i druge posude, na ručnom grnčarskom kolu uz pečenje tih posuda na otvorenoj vatri, pa se to umeće prenosi sa oca na sina. Dan danas majstori grnčari prave svoje proizvode kao što su to radili njihovi davni preci. I sve više mladih u Zlakusi opredeljuje se za bavljenje ovim zanatom. Čak je i svet čuo za ovo selo – svakog leta se tu održava međunarodna kolonija keramike, u finom spoju ovdašnjeg tradicionalnog lončarstva sa modernim umetničkim keramičkim pravcima.
zlakusa (17)

A ko ovde dođe na odmor ima priliku da svrati do kakve radionice i pogleda kako se prave posude od zemlje, koje uvek imaju prođu na tržištu, jer sladokusci znaju da jelo pripremljeno u zlakuskoj grnčariji ima poseban ukus.

Contact

Gradonačelnica: dr Jelena Raković Radivojević
email
info@uzice.rs
address
Dimitrija Tucovića 52 31000 Užice, Srbija
phone
+381 (0) 31 513 503